present perfect tense
Bu çatı İngilizcedeki karşınıza çıkabilecek en zor konudur.Bunun sebebi bu zamanın Türkçe de tam bir karşılığı olmamasıdır.Bir çeşit geçmiş zamandır ama belirsizlik söz konusudur yada olayların etkisi günümüze kadar ulaşır.
1)Belirsiz zaman
Bu yapıyı belirsiz bir zamanda gerçekleşen bir olayı ifade etmekte kullanırız.Kesin vakit önemli değildir.Yesterday, two days ago,last year gibi kesin bir vakti gösteren zaman zarfları kesinlikle kullanılamaz.Bu zarfları kullanırsak cümleleri simple past tense çatısı ile kurmak gerekir.Diğer derslerimizden hatırlayacağınız gibi geçmişte belli vakitte gerçekleşmiş eylemleri past simple ile ifade ederiz.Pre. Perf. ile ever,once, before, already,many times, never,yet, several times, so far gibi belirsiz ifadeler kullanılmalıdır.Bazen bir olayın vuku bulduğunu , bir aksiyonun yapıldığını, veya yapılmadığını bir statü veya halin kazanıldığını veya kazanılmadığını ifade etmek önemlidir. Ama olayın veya halin “ne zaman” olduğu hiç önemli değildir.
We have watched Batman thirty times.
Batman’i otuz sefer izledik.
I remember I have seen that man once before.
O adamı daha önce bir kez gördüğümü hatırlıyorum.
Have you found an English dictionary yet?
Hala ingilizce sözlük bulamadınmı?
I have just bought an English Turkish dictionary?
şimdi bir İngilizce Türkçe sözlük aldım ?
You have never been polite.
Hiçbir zaman kibar olmadın .
Have you seen her?
Onu gördün mü?
She has gone away.
Uzaklara gitti.
Belirsiz zaman dienince kafanız karışabilir bunu detaylı olarak başlıklar halinde görelim.
a)Tecrübe
Tecrübe ve deneyimlerinizden bahsedebilirsiniz.Şöyle demiş gibi olursunuz “….tecrübesine sahibim/var.”Yada bir konu üzerinde tecrübeniz olmadığını anlatabilirsiniz.
Rambo has been to Afghanistan.
Burada Rambonun Afganistanda bulunma tecrübesinden bahsedilmektedir.Belki bir belkide birkaç bulunmuştur.
She has been to Silifke ten times.
Ten times diyerek kaç kez bu tecrübeyi yaşadıgını ifade ettik.Kaç sefer olduğunu cümlenin sonuna ekleyebiliriz.
Recep hasn’t been to Moscow.
Recep’in böyle bir tecrübeden mahrum olduğunu söyleriz.
b)Değişen zaman
Belli bir zaman süresinde gerçekleşen değişim ve değişiklikten bahsederiz.
Learning English has become more popular since the internet in Turkey has spread out.
Internetin Türkiyede yayılmasından beri İngilizce öğrenme daha popüler oldu.
Japan has become a super power.
Japonya süper bir güç oldu.
c)Başarılar
Bir şahsın yada insanoğlunun başarısından bahsederiz ancak belli bir zaman kullanmayız.Bireylerin ve insanlığın başarıları bu zaman kipiyle ifade edilir. Ancak, bunu yaparken, cümlede spesifik bir zaman yer almamalıdır.
My daughter has learned how to write.
Kızım yazmayı öğrendi.
Edison has invented the bulb.
Edison ampulü icat etti.
In the end, he has made it.
Sonunda başarılı oldu. Mankind has always progressed: İnsanlık daima ilerlemiştir.
d)Beklentiler
Beklenti ve umutlarımız gerçekleşmemişse bu çatıyla ifadeler oluştururuz.
The taxi hasn’t waited for me.
Taksi beni beklemedi.
I haven’t taken high marks this year.
Bu sene yüksek notlar almadım.
e)Birden fazla eylem
Birçok olayın farklı zamanlarda gerçekleştiğini ve daha fazlasının olmasını beklediğimizi ifade etmekte kullanırız.
The patient has seen many different doctors related to his sickness ;however they can not help him.
Hasta,hastalığı ile ilgili birçok farklı doktora göründü fakat ona yardım edemediler.
Belirsiz zamandan söz edildiğinde yukarıdaki beş maddede geçen unsurlar önemlidir.
2)Geçmişte meydana gelmiş, ama bugünü, etkileyen veya sonuçları şimdi ortaya çıkan olaylar.
He has broken his leg .
Ayağını kırdı.(Ayağı halen kırık)
I have studied maths for long years .
Uzun yıllar matematik çalıştım. (Açıkça değilse de, bugün iyi bir matematikçiyim iması var.)
3)Bir olayı haber vermek için
There has been a fire.
Yangın çıktı.
4)Halen içinde bulunduğumuz zaman dilimindeki aksiyon ve haller.
We have been very busy this year.
Bu yıl çok meşgulüz. (Bu yıl hala bitmedi)
I have not met you this morning.
Bu sabah sana rastlamadım. (Zaman hala sabah)
5)Geçmişte tekrarlanan veya alışkanlık halindeki fiiller
He has always been honest.
O daima dürüst olmuştur.
You have always protected me.
Beni daima korudun.
6)Until, after, when, as soon as, once, by the time gibi zaman cümlecikleri ve the minute/the moment gibi ifadelerle birlikte kullanılarak gelecekteki olaylara gönderme yapılmasını sağlar.
I won’t say anything until I’ve seeen my lawyer.
Avukatımı görmeden bir şey söylemeyeceğim.
He will be 24 by the time he has finished school.
Okulu bitirdiğinde 24 yaşında olacak.
We will call the police the minute/moment we have seen the thief.
Hırsızı gördüğümüz dakikada/anda polisi, arayacağız.
You’ll let me know as soon as you have heard the news.
Sonuçları alır almaz bana bilidireceksin.
They will make a journey, after they have visited their parents.
Ebeveynlerini ziyaret ettikten sonra, seyahate çıkacaklar.
I will do my best when my boss has given me an order.
Patronum bana bir emir verdiğinde elimden geleni yapacağım.
The children will rush to the garden, once when they have heard the bell.
Zili bir kez duyduktan sonra, çoçuklar bahçeye koşacaklar.
7)Süperlative( üstünlük) dereceleri ifade ederken
He is the best man I have ever seen.
O gördüğüm en iyi insandır.
This is the worst contract I have signed.
Bu imzaladığım en kötü mukavele.
8)Geçmişten şimdiye
Geçmişte başlayıp konuşma esnasına kadar devam eden olaylardan bahsedilir.For ve since zaman ifadeleri kullanılır.-ing takısı almayan yani continuous formda kullanılmyan fiiller ile bu çatı kurulur.
I have been in this site for ten minutes.
On dakikdadır bu sitedeyim.(be fiili -ing cont. form da kullanılamaz)
Kelly has known me since 1987.
Kelly beni 1987 den beri tanıyor.
For - since kullanımı
For belli bir zaman süresini ifade ederken,since olayın başlangıç noktasını verdiğimizde kullanılır.
for 48 hours (kırk sekiz saattir)
since last year (geçen seneden beri)
Dikkat:
Present perfecti, geçmişteki zaman noktası veya kesitini belirginleştiren aşağıdaki kelimelerle kullanmayın.
Örnekler:
Yesterday : dün,
one day : bir gün
1846, 1996, 2002 gibi seneyi belirten sözcükler.
Last Year, last month, last week : Geçen yıl, geçen ay, geçen hafta
That Day, At that moment, that very moment : O gün, o anda, tam o anda
When he was a teenager : O yeni yetmeyken
When I was in America : Ben Amerikadayken
When I lived in London : Ben Londra’da yaşarken.
Present Perfect, kipini olduğu gibi kullanabilirsiniz. Ancak bu zaman kipi aşağıdaki zaman zarf ve edatlarıyla çok sık birlikte kullanılır.
For = …dır ….
For ve Since cümlede geçen olayın öncesi ile ilişkisi kurar. Ayrıca, bahsedilen olayın etkisi konuşma anında devam etmektedir.
For and Since’in kullanımında tereddüt edildiğinde, ikisi arasında şu şekilde ayırım yapabiliriz:
Zaman uzunluğunu gösteren terimlerden önce: For
For 10 years : 10 yıl boyunca , 10 senedir
Takvim veya saatte gösterilebilen geçmişteki bir başlangıç noktasından önce Since kullanılır.
Since 2000 : 2000 yılından beri (bu yana)
I have not seen my brother for ten years : Kardeşimi on yıldır görmedim(görmüyorum).
I have studied French for five years : Beş yıl Fransızca çalıştım.
Since: …den beri
I have not met her since last year .
Geçen yıldan beri ona rastlamadım.
Yet: Daha, henüz.
Olumsuz cümlelerde geçer. Eylemin öncesi ile ilgilidir. bir yandan da mevcut durumu anlatır. Yet cümlelerinde bitmesini beklediğimiz ancak, henüz bitmemiş faaliyetler vardır.
Örnek:
You have not finished your homework yet.
Ödevini henüz bitirmedin.
Already: Halihazırda, …….mış bile ,zaten,çoktan
He has achieved his goal already.
Hedefine ulaştı bile.
I have already read three books.
Halihazırda üç kitap okudum(okumuş bulunuyorum).
Recently, Lately : Son zamanlarda
Recently, I have faced a lot of problems.
Son zamanlarda çok sorunla karşılaştım.
He has not shown up lately.
Son zamanlarda ortalıkta görünmüyor.
Never: Hayatında, hiç, Şu ana kadar. (Ever’ın olumsuz yapısıdır.)
I have never seen anyone like him.
Hiçbir zaman(Asla) onun gibi birisini görmedim.
Ever: Hayatında, hiç, şu ana kadar.
Sıkça soru cümlelerinde kullanılır.
Has she ever called you?
O size hiç telefon etti mi?
Bazen de anlama vurgu katmak için never ile birlikte kullanılır.
I have never, ever badmouthed anybody. : Asla ve kata birisini kötülemedim.
Just: Henüz, yeni, az önce, şimdi.(Çok kısa bir süre önce olan eylemleri anlatır.)
He has just come.
Henüz (şimdi) geldi.
So far, up until now, as yet: Şimdiye kadar, Şu an itibariyle
She has not been succesfull so far.
Şu ana(şimdiye) kadar başarılı olamadı.
Up until now, I have not hurt anybody.
Şimdiye kadar kimseyi incitmedim.
We have not decided as yet .
Şu an itibariyle(halen) karar vermedik.
This is the first/second time….Bir aksiyonu kaçıncı kez yaptığımızı söylerken
This is the first /second/third time we have visited them.
Bu onları birinci/ikinci/üçüncü kez ziyaret edişimiz.
Yapısal özellikler
have/has yardımcı fiil olarak özneden sonra gelir (düz cümlede) fiil past participle form dadır.Past particle form iki türlü yapılır ya -ed takısı ekleyerek yada düzensiz fiilin 3.hali kulllanılmalıdır.
İngilizce düzensiz fiiller listesi
Örneklerle görelim
| Infinitive | Past | Past Participle |
| go | went | gone |
| do | did | done |
| take | took | taken |
| have | had | had |
| eat | ate | eaten |
She has done her homework six times.
Ödevini altı kez yaptı.
We haven’t eaten delicious meals.
Lezzetli yemekler yemedik.
Düzenli fiillerle örnekler
He has painted the house .
Evi boyadı.
They have remembered the event.
Olayı hatırladılar.
| IYou
We They You and me |
have | sent it seen the film |
for a year since 2007 |
| HeShe
It Umut Songül |
has |
Özne + have/has + Verb3 + for/since
Olumsuz Cümleler
has not=hasn’t / have not=hasn’t
I have not gone to Zimbawne yet.
Zimbabne’ye henüz gitmedim.
She has not written her daughter a letter for two years.
İki yıldır kızına mektup yazmadı.
| I
You We They You and me |
haven’t | made the cake | yet |
| He
She It Leyla Jasmin |
hasn’t |
Subject + haven’t + Verb3
hasn’t
Soru cümleleri
have/has özneden önce ve özneden sonra yüklem 3.halinde kullanılır.
Has she read the message?
mesajı okudumu?
Have John and Susan bought a car?
John ve Ahmet araba aldı mı?
| Have | IYouWe
They You and me |
cooked it | yet ? |
| Has | HeSheIt
Leyla Jasmin |
Have/has + Özne + Verb3 ?
Örnek cümleler soru cevap olumlu olumsuz
